Dlaczego migrena częściej dotyczy kobiet?
- Joanna Stevenson
- 19 sie
- 4 minut(y) czytania
Migrena to choroba neurologiczna, która znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Szacuje się, że nawet trzy razy więcej kobiet niż mężczyzn doświadcza migrenowych bólów głowy, a w niektórych okresach życia – zwłaszcza w wieku od 30 do 50 lat – różnica ta jest jeszcze większa. Główna przyczyna leży w działaniu żeńskich hormonów płciowych, takich jak estrogen i progesteron, a także innych substancji wpływających na układ nerwowy, jak prolaktyna.
1. Hormony żeńskie i ich wpływ na mózg
Estrogen
Estrogen to jeden z najważniejszych żeńskich hormonów. Ma ogromny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, w tym na odczuwanie bólu. U kobiet poziom estrogenu nieustannie się zmienia – w trakcie cyklu miesiączkowego, ciąży, menopauzy czy przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej.
Badania naukowe pokazują, że nagły spadek estrogenu, zwłaszcza tuż przed miesiączką, może wywołać napad migreny. W okresach, gdy estrogen jest stabilny i utrzymuje się na wysokim poziomie (na przykład w ciąży), migreny często słabną lub nawet całkowicie zanikają. Z kolei w czasie okołomenopauzalnym, gdy poziom estrogenu waha się bardzo gwałtownie, ataki migreny mogą się nasilać.
Estrogen wpływa także na substancje chemiczne w mózgu odpowiedzialne za przewodzenie bodźców bólowych, takie jak serotonina i dopamina. Zaburzenia ich działania mogą ułatwiać występowanie bólu migrenowego.
Progesteron
Progesteron, czyli drugi ważny hormon żeński, również oddziałuje na układ nerwowy, choć w nieco inny sposób niż estrogen. Może działać uspokajająco i przeciwbólowo. Jednak jeśli jego poziom spada zbyt gwałtownie, może to również sprzyjać migrenie.
Prolaktyna
Prolaktyna to hormon wydzielany głównie w przysadce mózgowej – szczególnie u kobiet. Odpowiada między innymi za laktację, ale także wpływa na wrażliwość układu nerwowego na ból. U kobiet jej poziom bywa znacznie wyższy niż u mężczyzn – i to również może tłumaczyć, dlaczego migreny są u nich częstsze i silniejsze.
Badania wykazują, że prolaktyna zwiększa aktywność substancji, która bierze udział w wywoływaniu migreny – to tak zwany peptyd związany z genem kalcytoniny. Substancja ta powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i nasila przewodzenie bólu w mózgu. Kobiety są bardziej wrażliwe na jej działanie niż mężczyźni.
2. Cykle hormonalne a migrena
Miesiączka
Wiele kobiet zauważa, że migrena pojawia się regularnie tuż przed miesiączką lub na jej początku. To tzw. migrena menstruacyjna. Jest to związane ze wspomnianym wcześniej spadkiem estrogenu. Bóle głowy w tym czasie są często silniejsze i trudniejsze do opanowania niż inne napady migrenowe.
Ciąża
W czasie ciąży, zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze, poziom estrogenów utrzymuje się na wysokim i stabilnym poziomie. Dlatego wiele kobiet zauważa, że migreny w ciąży ustępują lub stają się dużo rzadsze. To szczególnie widoczne u kobiet, które mają migreny bez tzw. aury (czyli bez zaburzeń widzenia czy mowy przed atakiem).
Okres okołomenopauzalny i menopauza
W okresie przejściowym do menopauzy – kiedy miesiączki stają się nieregularne – wahania hormonów są bardzo duże. Wtedy u wielu kobiet migrena się nasila. Po menopauzie, gdy poziomy hormonów ustabilizują się na niskim poziomie, migreny zwykle stają się rzadsze lub całkowicie znikają.
3. Różnice biologiczne między mózgiem kobiety a mężczyzny
Nie tylko hormony odgrywają rolę. Mózg kobiety i mężczyzny różni się pod względem budowy i sposobu działania. Badania z użyciem rezonansu magnetycznego pokazują, że kobiety mają silniej pobudzane ośrodki w mózgu odpowiedzialne za odczuwanie bólu, emocje i wrażliwość sensoryczną.
Poza tym kobiety ogólnie mają niższy próg bólu, co oznacza, że ich układ nerwowy łatwiej odbiera bodźce jako bolesne – zwłaszcza w momentach wahań hormonalnych.
4. Co mówią lekarze – neurolodzy i endokrynolodzy?
Lekarze neurolodzy i endokrynolodzy są zgodni: migrena u kobiet ma ścisły związek z hormonami. Dlatego w leczeniu migren u kobiet często bierze się pod uwagę nie tylko leki przeciwbólowe, ale także terapie hormonalne – zwłaszcza u kobiet z migreną menstruacyjną.
Neurolodzy stosują też leki zapobiegawcze (np. leki przeciwmigrenowe przed miesiączką), a endokrynolodzy rozważają leczenie hormonalne – ale tylko u wybranych pacjentek. Kobietom z migreną z aurą zazwyczaj nie zaleca się estrogenów, bo mogą zwiększyć ryzyko udaru.
Podsumowanie – dlaczego kobiety mają częściej migreny?
Hormony płciowe, zwłaszcza estrogen, mają ogromny wpływ na działanie mózgu i układu nerwowego.
Wahania poziomu hormonów w trakcie miesiączki, ciąży, menopauzy czy przy stosowaniu antykoncepcji są częste – i mogą wywoływać napady migreny.
Kobiety są bardziej wrażliwe na ból, ich mózgi reagują silniej na bodźce bólowe.
Dodatkowo, niektóre substancje (jak prolaktyna) nasilają działanie związków wywołujących ból migrenowy.
Wszystko to sprawia, że migrena jest nie tylko częstsza, ale także cięższa u kobiet niż u mężczyzn. Dlatego tak ważne jest, by leczenie migreny u kobiet było dobrze dopasowane do fazy życia i gospodarki hormonalnej.
O autorce
Mgr. Joanna Stevenson ma ponad 10 lat doświadczenia jako fizjoterapeutka, która w swojej karierze głównie pracowała z pacjentami neurologicznymi. Jako osoba cierpiąca na migreny, długo szukała rozwiązania swojego problemu. Mieszkając za Oceanem, natknęła się na Metodę leczenia migren, która raz na zawsze zniwelowała jej migreny. Joanna podjęła szkolenia w tej metodzie i podjęła pracę w klinikach leczenia migren, dzięki czemu już od ponad 6 lat leczy pacjentów ze wszystkimi rodzajami migren oraz bólów głowy, przynosząc im znaczną ulgę.
Po ponad 10-cio letniej pracy za oceanem, Joanna powróciła do Polski aby tutaj pomagać osobom zmagającym się z migrenami i bólami głowy. Otworzyła pierwszą w Polsce klinikę Reha Migrena w Poznaniu, gdzie używa przebadanych naukowo technik, które do tej pory były niedostępne w Polsce. Zajmuje się zmniejszaniem przyczyny migreny, jaką jest centralna sensytyzacja pnia mózgu. Więcej szczegółów na stronie www.rehamigrena.com. dzięki którym aż 80% pacjentów odczuwa ulgę w bólu głowy.
